Groenland 2005
Ik schrijf januari 2004. Toen vatte Sien het plan op om met een aantal zeekayakkers naar Groenland te gaan. Zij was er al eerder geweest onder begeleiding van een organisatie. Nu was de tijd rijp om het zelf te organiseren.
Ik werd benaderd om mee te gaan op deze trip. Hier hoefde ik geen moment over na te denken, dit was al altijd een van mijn dromen geweest: varen in een ongerept landschap tussen de ijsbergen….. Snel had zich een groep van 5 zeekayakkers gevormd; Sien, Jan, Willie, Rob en ondergetekende.
Tijdens ons eerste overleg kwamen we overeen wanneer we zouden gaan, maar dat was nog maar het begin. Want er moest nog zo veel besproken worden: wat voor een uitrusting, eten, omstandigheden en klimaat, brandstof, wel of geen satelliettelefoon, verzekeringen, kaartmateriaal, contactpersoon in Groenland informeren(die hadden we gelukkig!), vlucht boeken, sponsors zoeken enz. Te veel om op te noemen. Heel wat etentjes hebben we hier aan gespendeerd en er moest natuurlijk ook gevaren en geoefend worden op reddingen in koud water, want onderkoeling was het grootste gevaar tijdens deze trip.
Het tijdstip van vertrek naderde. 3 Weken voor aankomst in Kulusuk (Groenland) stuurden we onze voedselpakketten vooruit (post restante) naar dit dorp van 300 inwoners. Er was wel een winkel in dit dorp, maar deze wordt maar eens in de zoveel tijd bevoorraad. Zodoende besloten we om ons eten vooruit te sturen.
12 juli
Eindelijk is het zo ver, op naar Almelo. Verzamelen bij Sien om van daaruit met een busje naar Kopenhagen te rijden.
‘s Avonds om 6 uur vertrekken we en arriveren om 3 uur ‘s nacht op het vliegveld in Kopenhagen en vliegen van daaruit naar IJsland. Daar hebben we de laatste inkopen gedaan: groente, fruit en een grote kool. We overnachten op de camping om de volgende dag vanuit een klein vliegveld naar Groenland te vliegen.
Vanuit het vliegtuig zie je het pakijs voor de kust van Groenland al liggen.Even heb je het idee dat je tegen een berg aan vliegt, maar gelukkig gaan we er tussendoor, een perfecte landing en we zetten voet op Groenland: al op het vliegveld adembenemend; bergen met sneeuwtoppen, water en ijsbergen.
Onze bagage word opgehaald door Johann, onze contactpersoon, en wij gaan te voet naar Kulusuk. Daar hebben we voor de eerste nacht onderdak geregeld in een ‘trekkershuis’.
Aangezien het in Groenland 4 uur vroeger is dan in NL hebben we aardig wat tijdwinst en dus een dag om de omgeving te verkennen en de kajaks af te stellen. De eerste actie die we ondernemen is de wandeling naar het postkantoor om onze voedselpakketten op te halen. Na een zoektocht door een loods tussen gigantische hoeveelheden toiletpapier en limonade vinden we onze zending. De opluchting is groot: deze is aangekomen.
Het is een warme dag, met veel wind. We kunnen zelfs in onze korte broek zitten. Het weekend daarvoor was het 30 graden Celsius geweest, en ze hadden net een Pitterak voor de kiezen gehad, oftewel een heel zware storm die van af de ijskap komt. Tijdens zo’n storm kunnen gigantische windsnelheden ontstaan, waarbij huizen met de grond gelijk gemaakt kunnen worden. Normaal vinden deze stormen eens in de zoveel jaar plaats en zijn de zomers doorgaans rustig, stabiel en zonnig in Groenland. Maar ook hier geven de inwoners aan dat het klimaat aan het veranderen was. Dat de weersveranderingen ook invloed zullen hebben op onze tocht kunnen wij nog niet bevroeden….
15 juli
We staan vroeg op, want vandaag gaan we varen. ‘s Morgens sjouwen we de boten naar het water, maar al spoedig wordt het duidelijk dat we vandaag niet kunnen vertrekken. De wind trekt aan : BF 9 wordt voorspeld. We besluiten om er een wandeldag van te maken.
Tevens geeft het ons de mogelijkheid om kennis te maken met onze buurman Ari (we denken dat hij zo heet). Hij snijdt beeldjes (tupilaks) uit rendierhoorn en wil graag zijn waar aan ons slijten. Met hem wordt de afspraak gemaakt dat we na afloop van onze kajaktrip zijn producten graag willen afnemen.
Tevens testen we de satelliettelefoon, maken we een wandeling en bezoeken ’s avonds de wekelijkse dans- en muziekavond in het dorpshuis.
16 juli
Mist en miezer; geen wind.
We vertrekken! Alle bagage wordt naar de haven gesleept. Johann helpt een handje. Hij rijdt met zijn Quad heen en weer.
We worden tijdens het inpakken gadegeslagen door inwoners, sommige zitten er letterlijk bovenop. Om 13.00 uur glijden de boten het water in. Tussen ijsschotsen en ijsbergen peddelen we de stilte in, op naar de eerste kampeerplek. Iedereen zwijgt en is onder de indruk.
Het is koud en een muts en handschoenen zijn aan te bevelen. De eerst kampeerplek vinden we op een eiland. Genoeg water om te drinken en te wassen. Jan neemt als eerste een bad en zet een trend voor de komende weken; iedere dag badderen!
17 juli
Afgelopen nacht was koud. Ik heb een te dunne slaapzak bij me. Stom! In NL dacht ik er te licht over. Dat betekent dat ik de komende weken alles aantrek wat ik bij me heb. Gelukkig schijnt de zon vandaag en kan ik me hier aan warmen. Ik voel me net een aalscholver.
We zetten koers richting Sermilik Fjord. We willen uiteindelijk bij 3 grote gletsjers, die zich over een breedte van 8 km uitstrekken, aankomen. Het zal ons 3 dagen gaan kosten om in dit fjord uit te komen en dan zijn we nog niet bij die gletsjers.
We varen langs een kleine nederzetting op het eilandje Quernertivartivit; 5 huizen,waarvan er 4 verlaten zijn. Hier ligt het afval achteloos weggeworpen bij elkaar achter een rots.
Na de pauze zetten we koers naar Kasaqtivaq. Een prachtig eiland met uitgesleten rotsen en poelen. Iedereen heeft zijn eigen badkamer met een grandioos uitzicht op ijsbergen.
We verkennen het eiland en vinden een met gras overdekt vervallen huis. Het licht is prachtig. Ook als de zon al onder is. Het blijft de hele nacht licht.
18 juli
We hebben vandaag 30 km. voor de boeg. Om 9.30 uur zitten we op het water. We varen een lang gestrekt fjord door, met aan weerszijden bergtoppen, sneeuw, watervallen en gletsjers Hier kun je duidelijk zien dat de uitlopers van deze ijsmassa’s zich in de loop der jaren al fiks hebben teruggetrokken. De klimaatverandering is hier zichtbaar.
We hebben de wind in de rug en scheppen door. Tegen het eind van de dag middag verlaten we deze ‘sloot’ en zien voor het eerst de ijskap van Groenland. Deze steekt boven de bergtoppen die voor ons liggen uit. Met deze aanblik voel ik me steeds nietiger worden.
We draaien de bocht om. Op dat moment knalt er een ijsberg voor ons uit elkaar . Wat een lawaai en geweld!
We vinden een kampeerplek in een prachtige baai. We liggen in een kom tussen 2 bergen. In de verte ligt het Sermilik Fjord. Daar zien we gigantische ijsbergen boven de heuvel voor ons uitsteken….. We besluiten om van de volgende dag een rustdag te maken.
Het eten smaakt uitstekend, de sfeer is goed. We verwonderen ons nog steeds over het feit dat we nu echt in Groenland zitten en dat we gewoon over alledaagse zaken verder babbelen.
19 juli
Vandaag wordt er gewandeld, gevist, gelezen, gefotografeerd, enz. De vegetatie is hier is klein, maar divers. Bloemen, korte struiken, mos, bessen, paddestoelen en veel veenpluis. We fotograferen op microniveau en genieten op macroniveau.
We kijken uit op het dorpje Tiniteqilaq, welke aan de doorgang tot de Sermilik Fjord ligt. Morgen zetten we koers richting dit fjord.
20 juli
Een ‘warme’ nacht. Ik begin aan de temperatuur te wennen. We breken ons ‘kamp’ op en varen om 10 uur weg richting het Sermilik Fjord. De zon schijnt en er staat een koude wind.
We gaan aan land in de haven van Tiniteqilaq. We gaan op verkenning uit in dit dorpje, lopen de heuvel over en staan aan de rand van het Sermilik fjord. Mijn maag draait om; Een chaos van ijs. Hoe kunnen we in godsnaam hier doorheen varen, ik zie geen doorgang, linke soep (koude wel te verstaan). Mijn reisgenoten zijn er ook van onder de indruk….
We zijn toe aan de lunch, Zwijgend kauw ik op mijn roggebrood en denk aan die enorme ijsmassa. Ik geef te kennen dat ik er behoorlijk tegen op zie om me temidden van deze chaos te begeven. Toch ga ik het proberen. Eerst maar eens zien hoe het vanaf het water er uit ziet.
We vragen ons af hoe hoog en hoe breed de afmetingen zijn. We kunnen alleen maar gokken. Dit is moeilijk in te schatten. We zoeken een weg en oriënteren ons aan de kust lijn. Het is windstil, het ijsblauw is blauwer dan ijsblauw en de vormen van het ijs zijn onvoorstelbaar mooi. Het geluid van knappend en krakend ijs, wat overeenkomt met onweer, houdt je adrenaline op peil.... Aan het eind van de middag zoeken we een kampeerplek. We kijken uit op de ijskap….
21 juli
‘s Morgens slepen onze boten naar het water. Het is eb en we moeten een eind sjouwen om het water te bereiken. Ondertussen buigen Sien en Rob zich over de boot van Rob. Deze maakt water. Achteraf blijkt dat het water uit de kuip langs de schotten sijpelt.
Na veel geploeter zitten we in onze kano’s en zetten we de tocht voort. Al snel zien we de enorme ijsmassa zich verplaatsen ten opzichte van de kust; het water komt op. Geen prettig gevoel om er tussen te zitten. We weten niet wat we kunnen verwachten en lassen snel een stop in om te overleggen. Dit is het moment waarbij we moeten besluiten of we verder gaan of dat we hier kamp maken en morgen het Sermilik Fjord uitvaren.
We kiezen voor veiligheid en besluiten om morgen terug te gaan. De liefhebbers gaan een fotosafarimaken, de achterblijvers genieten van het uitzicht.
’s Avonds maken we een wandeling en zien dat het weer verandert. De lucht betrekt en het wordt heiig. Boven de ijskap sluit het wolkendek zich…..
We kunnen onze ogen niet van die enorme ijsmassa afhouden
22 juli
7.00 uur op. Het regent gestaag. Dat mag de pret niet drukken. Het inpakken van de boten wordt routine en om 10 uur zitten we al weer op het water. In het midden van het fjord ligt een soort snelweg. Hier kunnen we ongehinderd doorvaren. Een behoorlijk verschil met de dagen daarvoor. Het gaat steeds harder regenen en Jan constateert dat het vandaag 6 graden Celsius is.
Ik krijg het behoorlijk koud en geef aan dat ik een trui er bij aan wil trekken. Vreemd, anders heb ik nooit zo’n last van de kou, maar een uur later kom ik er achter dat mijn jas niet waterdicht is. Mijn mouwen zijn doornat en het water heeft ook een weg naar mijn romp gevonden. Geen prettige sensatie onder deze omstandigheden.
Na 2 uur peddelen verlaten we het Sermilik Fjord. We zien dan ook de meest diepblauwe ijsberg van deze trip; een beauty!
Op een eilandje in de regen verorberen we onze lunch.
Het blijft regenen als we doorvaren, aanlanden op onze kampeerplek en onze tenten opzetten. Ondanks dit weer zitten Jan en Rob buiten in hun meegebrachte fauteuils om een borrel te drinken en de voorraad ansjovis weg te werken. Ik houd het even voor gezien en probeer dat wat nog droog is droog te houden.
Het klaart enigszins op en Willie en ik buigen ons over de avondmaaltijd: boerenkool met worst! De regen drijft ons vroeger dan normaal het bed in: niet slecht, ik val als een blok in slaap.
23 juli
Droog! In een grote cirkel rond de tenten liggen complete uitrustingen te drogen.
Ik bel met onze sponsor Martin Paul van het architectenbureau Hoogte 2 met de satelliettelefoon. Een goede ontvangst en Martin Paul klinkt een beetje jaloers aan de andere kant van de telefoon als ik de omgeving beschrijf…
Sien meldt dat ze een graf heeft gevonden. Op elkaar gestapelde stenen bergen de resten van een overledene. We vragen ons af hoe het komt dat iemand op zo’n afgelegen plek begraven wordt. Om 10.00 uur zetten we koers richting Angmassalik Fjord. Achter ons ligt de ijskap. Ik draai me nog regelmatig om…..
We varen de Ikasartivaq Fjord in. Een mooie dag om te varen, de zon schijnt. Tussen de middag plukken we mosselen. Jan maakt ze klaar; ze smaken voortreffelijk.
Aan het einde van de dag vinden we weer een mooie kampeerplek op een schiereiland en besluiten om hier twee nachten te blijven staan. Vanavond staat een koolsalade op het menu. Ideaal zo’n kool; bederft niets snel, het biedt vele verwerkingsmogelijkheden en het smaakt nog lekker ook! Ik duikel een fles Drambui op. Dat smaakt!
Als de zon onder is maken we een wandeling om warm te blijven. Daarna blijf ik nog een tijd zitten om van de omgeving te genieten. Voldaan ga ik naar bed.
24 juli
Rustdag. Ieder gaat zijns weegs. Rob en ik klauteren een eind omhoog en genieten van het uitzicht. In de verte zien we mist vanuit zee over als een deken over de bergen hangen…
Sien en Jan ontpoppen zich tot ware jutters en komen met mooie vondsten terug.
De dag gaat over in de nacht onder het genot van pannenkoeken, kampvuur en Drambui.
25 juli
Om 9.30 uur varen we het Ikasartivaq Fjord uit en steken we het Amassalik Fjord over. Mooi weer vandaag en we hebben een helder uitzicht op de zee. We vinden aan de overkant weer een mooie lunchplek.
Daarna peddelen we nog een uur langs de kust door naar een keienstrand. Op de vloedlijn zetten we onze tenten op. We weten dat dit een gok is, maar toch wagen we het er op.
Tijdens het koken komt de vloed op. Helaas verkeerd gegokt Tussen het koken door verslepen we onze tenten. Jan denkt dat hij kan blijven staan, maar een ijsberg voor de kust kapseist en veroorzaakt een vloedgolf….. Ternauwernood ontkomt door een bliksemactie van Jan zijn tent aan natte voeten.
Hier zitten aardig wat muggen, maar het is behaaglijk warm in de zon. Na het eten beklimmen we de rotspartij achter ons, want hierachter schijnt een meer te liggen. De zon zakt weg achter een bergkam en kleurt de wereld goud.
Wat een uitzicht. Hier blijf ik nog van nagenieten in mijn tent, met zo’n uitzicht ga je niet slapen en rits je je tent niet dicht. Van nachtrust komt die nacht niet veel; een scheve ondergrond met keien en het is koud.
26 juli
Vandaag peddelen we langs de kust naar de Apusidjik Gletsjer. Onder water is er veel leven; scholen vissen en discokwallen. De kwallen lichten op in afwisselend blauw en rood. Bijzonder! We ronden de kaap en naderen de gletsjer. Immens groot, overweldigend en adembenemend mooi… Als hier een stuk afbreekt, dan… We houden met ontzag afstand.
De kampeerplek is dit keer op de morenen van de gletsjer. Het ijs heeft zich teruggetrokken en wat rest zijn enorme vergruisde en vermalen stenen. Je waant je in een maanlandschap. Een koude omgeving, want de wind koelt hier behoorlijk af door die enorme ijsmassa.
We vinden sporen van poolvossen. Dat ze ons weten te vinden merken we in de loop van de avond. Onze boten worden door hun grondig onderzocht. Ik had het afval niet goed opgeborgen en dat ligt dan ook her en der verspreid.
Als ik ‘s avonds mijn tent uitga, zie ik Rob met zijn fototoestel in de weer. De vossen hebben zijn ontbijtvoorraad in zijn voortent gevonden en gaan er mee aan de haal. Terwijl Rob de ene plunderaar op de gevoelige plaat legt, doet een andere vos een inval in zijn tent…
27 juli
De mist zet op vanuit zee. We besluiten om een oversteek te maken. Dus weer het Amassalik fjord over. We weten niet wat het weer ons brengen zal. Het maakt ook geen stabiele indruk. Van daaruit kunnen we alle kanten op; De eilandengroep richting zee, een stuk noordwaarts en als we hondenweer krijgen hebben we tijd genoeg om veilig huiswaarts te keren.
We varen door een mistbank en blijven dicht bij elkaar. Vanuit zee waait het, 4 Beaufort. Ik word nat genoeg om weer doorweekte armen te krijgen. Wat baal ik hiervan. Wat te doen als we echt vervelende natte omstandigheden krijgen. Dan mijn regenjas aandoen en de mouwen met tape afplakken?!
We vinden een prachtige kampeerplek aan een baai. Lekker gestruind en in de zon gelegen. Ieder gaat zijns weegs.
Na het eten klimmen we tegen de rotsen op om in de zon te kunnen blijven zitten.
28 juli
Het is zonnig, maar de mist blijft vanuit zee oprukken. We besluiten om niet naar de eilandengroep in het zuiden te gaan en ook niet naar het noorden. Het weer is instabiel en we kiezen voor veiligheid. Dat betekent dat we weer oversteken. Een rustige overtocht.
We maken een tussenstop op een zandstrand en wanen ons aan Middellands Zee. Met dit verschil dat er hier ijsbergen voorbij drijven. We besluiten om een klein fjord (Torssukotak Fjord) in te varen en daar een kampeerplek te zoeken.
Aan het einde van dit Fjord mondt ook een deel van de gletsjer uit die we 2 dagen daarvoor hebben bezocht.
We slaan onze tenten tegen een helling op. We moeten nu wat meer moeite doen om een geschikte plek voor de tenten te vinden, maar dit lukt.
’s Avonds begint het tijdens het eten te regenen. Het is 16 graden Celsius en de luchtdruk is 1013. Het begint steeds harder te waaien… We leggen de kano’s hoger.
29 en 30juli
10 graden Celsius, luchtdruk1009 Slecht geslapen. De hele nacht regen en wind. We ontbijten in de regen Vandaag gaan we niet varen. Sien heeft Johann gebeld en deze meldt dat er Bf 8 wordt verwacht.
Dat wordt dus een dag in de tent met een boek, denk ik… De wind rukt aan mijn tent. Deze heeft het er maar moeilijk mee. Van lezen komt niet veel. Ik ben meer bezig met het wachten op windvlagen en op het moment dat deze mijn tent treft om tegendruk geven. Ik moet zowaar allebei mijn onderarmen er in zetten! Het water slaat door het buitendoek en er vormt zich al een stroompje op de binnentent. Dat betekent dus dat ik alert moet blijven. Ik pak alles waterdicht in en wacht af.
Zo nu en dan ga ik naar buiten, want binnen wordt ik simpel, en ga poolshoogte nemen bij de buren. Jan en Sien ontfermen zich over mijn tent en leggen de scheerlijnen met rotsblokken vast. Ook de boten worden verzwaard met rotsblokken. Intuïtief voelen we aan dat we nog niet alles gehad hebben.
’s Avonds koken we niet. We trekken ons terug in onze tenten. Ik word moe van het gevecht met de wind en val in slaap. ’s Nachts wordt ik wakker van geklapper van het tentdoek; De scheerlijnen zijn geknapt en het doek hangt er erg zielig bij. Met spanbanden en extra lijnen leg ik alles weer vast. Op de randen van het doek leg ik keien.
Om 2.00 uur gaat de wind liggen. Iedereen haalt opgelucht adem( hoor ik achteraf). Luchtdruk; 996.
Een half uur later geselt de wind onze tenten harder dan te voren. Eerst slaat hij tegen het doek en daarna slaat de wind onder de tent. Zo worden we de hele nacht beziggehouden. De omgeving is een en al water. Sien en Rob hebben geulen gegraven om hun tenten droog te houden.
Om 8.00 uur ’s morgens lijkt als of de wind is gaan liggen. De luchtdruk is nu 1009 Dat gaat de goede kant op.
We besluiten om op te breken en terug te gaan naar Kulusuk, zoals gepland. Tijdens het pakken zien we aan de monding van dit fjord een motorboot. Achteraf blijkt dat dit Johann is geweest die naar ons gezocht heeft.
Tijdens het varen wordt er niet veel gezegd. Iedereen realiseert zich dat het er bijna op zit. We zetten voet aan wal in Kulusuk en worden onthaald door de plaatselijke jeugd. De middag vult zich met het sjouwen van bagage en kano’s.
In het huisje waarin we aan het begin van de rit ook verbleven toasten we met bier en chips. We zijn uitgelaten en voldaan!
We zijn niet de enige gasten. 4 Italianen, 1 IJslandse en 1 Duitse maken ook gebruik van dit onderkomen. Jan en Sien geven de voorkeur aan het slapen in hun tent. Rob, Willie en ik slapen de komende nacht in een bed.
31 juli
Wat was het warm vannacht. Dit zijn we niet meer gewend. De meeste gasten zijn vertrokken naar het vliegveld. Wij benutten de ruimte met het sorteren en pakken van onze bagage.
’s Middags brengen we een bezoek aan de plaatselijke souvenirwinkel. Als we die middag weer een pilsje opentrekken schuift Ari, onze buurman, aan. We vragen naar de beeldjes die hij voor ons zou snijden. Hij gebaart dat we met hem mee naar zijn woning moeten gaan.
Daar aangekomen haalt hij zijn gereedschap tevoorschijn en gaat ter plekke aan het werk. Al snel heeft bijna iedereen een stuk rendierhoorn in zijn handen en maken we zelf onze tupilaks.
Het wordt een gouden middag. We spreken niet dezelfde taal, maar door middel van het maken van deze beeldjes hebben we contact. Ari is een goede gastheer; hij voorziet ons continu van koffie en wij offreren hem stroopwafels.
Aan het eind van de dag gaan we terug naar ons eigen onderkomen en stellen een maaltijd samen uit de overblijfselen van de voedselpakketten. Het is somber buiten en het regent…
1 augustus
Om 8.30 uur lopen we naar het vliegveld en worden uitgezwaaid door Ari. We worden vergezeld door een sledehond met 7 pups.
Op het vliegveld treffen we Johann die onze bagage vervoerd heeft. We bedanken hem en checken ons in. Om 11.30 uur vliegen we weg. Iedereen is stil en in gedachten…
In Reykjavik zoeken we de camping op. Hier vertoeven we nog 2 nachten. ’s Avonds brengen we een bezoek aan een restaurant en laten ons de luxe aanleunen. Dat zien we later ook terug in de rekening!
We evalueren deze 3 weken en concluderen dat dit een ontzettend mooie tocht in goed gezelschap is geweest.
Op 3 augustus vliegen we terug naar Kopenhagen om van daar uit naar Nederland terug te rijden.
Marie-Louise
