Nieuwjaar 2006
Dames en heren, welkom op deze eerste woensdagavond van 2006 in het clubhuis van de Batavier.
Het nieuwe jaar geeft altijd de gelegenheid om te reflecteren op wat geweest is en vooruit te zien. Maar ook om goede voornemens te doen.
Ik wilde in de reflectie deze keer echter wat verder teruggaan in de tijd.
Op een handelsreis naar het verre Rome vanuit mijn nieuwe betrekking, ben ik nl. gestuit op een onderzoek naar een manuscript uit het jaar 99 na Christus, van de persoonlijk secretaris van de Keizer Trajanus, Janus Cordus.
Cordus beschrijft in dit document één van de veldtochten van Trajanus, naar de noordelijke grenzen van het toenmalig Romeinse rijk, in dit geval naar de gloednieuwe vesting Novio Magus.
U begrijpt dat mijn interesse was gewekt.
Cordus, naar bleek uit het onderzoek, was helemaal geen Romein, maar een oude Batavier uit het noorden, die zich vrijwillig had gemeld aan het hof van de Keizer.
Hij hoopte wat invloed te kunnen uitoefenen en die Romeinen te bewegen wat beschaving in het noorden te brengen…..
Maar dat terzijde…..
Uit het geschrift bleek dat Trajanus voor zijn terugreis, het comfort van een galeischip had verkozen boven de draagkoets.
Echter omdat de oude bemanning wat motivatie problemen had, heeft hij ter plaatse een nieuwe aangemonsterd.
Zo kwam het dat een aantal Hunnen, Kananefaten, Galliërs (altijd lastig) Galiciers en oost en west Goten in de omgeving van Novio Magus werd achtergelaten. Het waren maritieme losers, maar ze bleken buitengewoon geschikt om een stad op te helpen bouwen. Die zijn dan ook dankbaar en vrolijk gaan integreren met de vers overwonnen bevolking.
Trajanus zocht dus naar een nieuwe crew.
Enfin, jullie kennen waarschijnlijk die Romeinse wervings en selectiemethoden:
- Nadat je de oude bemanning vrij hebt gelaten
- zoek een dorp met een fitte bewoners.
- Wat lichte aandrang met een paar cohorten Romeinse vechtjassen, stenenwerpers, spiesen en schilden en strijdwagens en
- voila: Nieuwe bemanning.
- Tenslotte, voor onderweg, wat kettingen, een kat met 9 staarten en de belofte voor vrijheid aan het einde van de reis.
In dit geval had Trajanus zijn oog laten vallen op een nijver dorpje van gezellige, gedrongen, vissers en landbouwers.
Deze waren vaardig in het uithollen van boomstammen, om met hun waren door de Rijndelta te peddelen.
Ze hadden kennelijk voldoende welvaart om eens in de twee, drie weken met speciale lichtgewicht boomstammetjes op de ossenkar, in de nabij gelegen Eiffel of zelfs op zee hun bootvaardigheid verder te verfijnen.
Hierbij glimlachten ze gelukzalig.
Kortom het was een nautisch kapabel clubje.
Overigens had een van die Batavieren, een bekommerd peddelaar maar niet de snuggerste, die later bekend zou worden onder zijn latijnse naam Mennus Rensus Forrestus, een peddel uitgesneden met een blad aan beide zijden.
Niet omdat dat hem nu erg handig leek, maar omdat hij moeite met het verschil tussen boven en onder had.
Dat dit overigens een doorbraak had kunnen betekenen op peddel-gebied ging helaas verloren…
Omdat het hele dorp werd werd ingelijfd als galeislaaf……
Het verhaal gaat hier verder, het galeischip stak van wal, voer in een grote boog rond de punt van Normandie (want daar spookte het altijd)
en was behouden door de Via Gibraltus gevaren en net de Balearen gepasseerd. Het lag nu 15 mijl ten zuidoosten van het eiland Majorcus.
Laten we nu even inzoomen op het galeischip…
Blauwe zee, de zeilen slap, zachtjes tikken van de verstaging. Er was nauwelijks wind.
Omdat er al maanden geen Sirocco of Mistral had gewaaid was er slechts een lichte deining. Opvallend genoeg echter, stonden ook de riemen werkloos omhoog.
Achter op het bovendek, daar zat, of liever lag, op een sofa uitgestrekt, de keizer, Trajanus, slechts gekleed in zijn zwem toga, die zich koelte toe liet waaien door een tweetal Germaanse schoonheden.
Deze twee dienden vrijwillig omdat ze gevallen waren voor het aurum (voorloper van charisma) dat een machtige Romeinse immers keizer had.
Voor zijn neus had hij een bak met verse rozijnen, dadels, gebraden kippetje, glaasje wijn, liflafjes van kakkerlakkentandvlees etc.
Hij droomde van zijn nieuwe triomfboog en zijn Forum dat bijna was afgebouwd.
In het hoekje aan stuurboord tegen de campagne aan zijn trouwe administrator, Janus Cordus schijnbaar diep in het Papyrus gedoken.
Op het voordek tevens twee lege stoelen. Deze waren eigenlijk bedoeld voor twee passagiers, Johannus Bultus Minimus en Cornelius Hafkus, twee Romeinse bouwheren die de cruise als beloning aangeboden hadden gekregen.
- De een vanwege zijn renovatie van het Pantheon onder het motto “Die zuilen er uit, dan krijg je veel meer ruimte”.
- De ander wegens de bouw van het “Domus Batavus” het Bataafse handelshuis in Rome. Waarin overigens ook een bruine kroeg was gevestigd, genaamd “Homo Batavus” (oftewel de Batavier). Later de klandistiene vergaderplaats van de Bataafse parlement in ballingschap, wekelijks op de avond van Wodan…
Deze bouwheren waren echter in Novio Magus afgestapt. Het leek hen dat daar meer te doen was op hun vakgebied.
Dalen we een dek af, dan zien we naast een paar lanterfantende Romeinse lijfwachten de jonge baardige scheepstimmerman Haegelus.
Maar ook de vierkante, dubbelgespierde gestalte van de wat introverte trommelaar, een van de nieuwe bemanningsleden.
Hij had weliswaar niet zo’n strak ritme-gevoel had, maar kon verduiveld goed rekenen en was inmiddels door de Romeinen liefkozend Paulus Calculus gedoopt.
Dalen we weer een dek af, komen we op het roeidek, waar een bijeenkomst aan de gang leek.
De voormalige dorpshoofdman, u kent dat type wel, gedestingeerde kop grijs haar, welbespraakt, gemakkelijk in de omgang, maar fysiek een wat kwetsbaar gestel.
Die hoofdman dus, had de Batavieren zover gekregen achteruit te roeien, en zich daarmee in het gevlei van de Keizer weten te praten (of likken zo u wilt), waardoor hij tot (homo navis) bootsman was benoemd wegens zijn overredingskracht.
We zien hem nu de de roeiers toespreken:
“ Lui, er is goed nieuws en slecht nieuws….. Wat willen jullie het eerst horen?”
Als uit een mond klonk het: “Slecht!!!”, want dat kun je maar beter gehad hebben.
De bootsman wachtte een ogenblik om de spanning wat op te voeren en zei:
“Ik heb het voor jullie geregeld dat we vanavond dubbel rantsoen krijgen, Everzwijn uit Belgicum en vuurgebraden Kippen uit Gallië! En dat niet alleen, ook een dubbel oorlam van Germaanse Hefe Weissen!”
U begrijpt dat een luid gejuich zijn deel was….
Tot, een kleine sportieve Batavierenmeid met een blond staartje, en een wat geknepen stemmetje omdat ze lont rook riep, ….”en dan slechte nieuws?”
De hoofd/bootsman: “We gaan vanmiddag samen met de keizer waterskiën!”…..
U begrijpt natuurlijk dat deze tocht-beschrijving meer is dan alleen mythe uit de prehistorie van de Batavier.
Het is nl. een cruciaal punt in de ontstaansgeschiedenis van onze vereniging….. wat is namelijk de moraal van dit verhaal?
- Allereerst natuurlijk dat de nazaten van deze vroege Batavieren, toen ze uiteindelijk terugkeerden schoon genoeg hadden van zelfbenoemde hoofdmannen en andere onderdrukkers en dat ze in het vervolg liever zelf hun leiders wilden kiezen.
- Ten tweede dat het samenleven in (1) een dorp bepaalde risico’s inhield. Met Middeleeuwen, Karel de Grote, Napoleon en een paar wereldoorlogen in het verschiet leek het ze beter de risico’s te spreiden door niet meer met zijn allen op een plek te gaan wonen.
Deze twee leermomenten leidde na een paar eeuwen rijp beraad tot het oprichten van Kanoclub De Batavier, De oudste kanovereniging van Nederland.
Een club waarbij, omdat ze van de historie geleerd hebben,
traditioneel de leden veel zelf doen.
- De derde les is echter, is dat ook de geschiedenis zich herhaalt.
Ook nu sta ik (als verre, democratische nazaat van dat opperhoofd) voor u met de opmerking “er is goed nieuws en slecht nieuws” wat willen jullie eerst horen? ……..
Goed? …. Natuurlijk, zo jullie willen:
- Om te beginnen hebben we een dubbel rantsoen Champagne en oliebollen op ons wachten.
- Er zijn nu meer Batavieren lid van onze vereniging dan ooit tevoren, Dit komt door de vele tochten en de wervende kracht van de website, en de trainingen op woensdagavond.
- Teun gaat geholpen worden bij de bardienst door Roel en
- het bestuur gaat een woensdagavond programma opstellen.
Maar hoor ik Sas daar zeggen, “en wat is dan het slechte nieuws?”
Het dreigt achteruit te gaan met de vereniging:
- De voorbereiding (o.a. reclame maken) van de tochten en de deelname aan de tochten laat te wensen over. Zo is er vaak geen alternatief programma en er wordt door deelnemers laat afgezegd en ingeschreven etc. Dat maakt het voor de organisatoren ook niet echt inspirerend.
- Nieuwe leden haken kennelijk lastig aan & laten zich ondanks aanvankelijk enthousiasme niet genoeg zien.
- De verhalen op de website komen vaak niet of soms veel te traag tot stand. Let maar eens op, de meeste artikelen zijn van een zeer beperkt aantal schrijvers. En de Boomstam is op sterven na dood.
- De bardienst zit in het slop. En de traditionele woensdagavond wordt tegenwoordig helaas maar matig bezocht
- De trainingen op woensdag lopen leeg, bij het eerste beste sneeuwvlokje. Of windje 5.
- Tenslotte: in 2006 zoeken we een nieuwe penningmeester en een nieuwe vlakwater commissaris. Ik zie hier gelukkig allemaal mensen popelen om zo’n glorieuze rol in de historie te willen gaan vervullen.
Het bestuur constateert met dit goede en slechte nieuws dat de kans op een terugval en teleurstelling levensgroot op de loer ligt. Het zijn namelijk twee kanten van dezelfde balans. (website, trainingen en bar).
Kortom de betrokkenheid van de leden laat te wensen over, en daarmee dreigt het clubgevoel naar de mening van het bestuur te verdwijnen.
Voordat we dus dit oorlam tot ons nemen en elkaar gaan toedrinken, wil ik jullie even een paar tellen de gelegenheid geven om een paar goede –kano- voornemens te doen. ….
Om het niet te moeilijk te maken, namens het bestuur, wat suggesties, naast natuurlijk liefde, sex en meer welvaart,
- Ga mee varen!
- Werk actief mee aan deze mooie club! Help mee met het in stand houden van het waardevols dat we hebben opgebouwd, (zowel materieel als immaterieel)
- Het mede nemen van verantwoordelijkheid.
Proost, op al uw goede voornemens, en een gelukkig 2006 toegewenst!
Cees
