De Wieden
Algemeen
De Wieden is een natuurgebied in Overijssel en n van de belangrijkste laagveenmoerasgebieden in West-Europa, gezien de omvang en de grote dieren- en plantenrijkdom. Het gebied wordt beheerd door Natuurmonumenten. In het verleden vormde het gebied n geheel met de Weerribben. Het gebied dat we nu de Wieden noemen ligt tussen twee stuwwallen: het Hoge Land van Vollenhove en het gebied rond Steenwijk. Temidden van de meest grillige plassen, slootjes en moerasland, ligt het dorp Belt-Schutsloot. Hier vertrekken we om een tocht te maken op de Belterwijde (spreek uit Belterwiede).
Het ontstaan en de karakteristiek van de Wieden
Het gebied was vroeger een drassig gebied waar veel rivieren stroomden. Daar waar de rivieren stagneerden, ontstonden rietvelden met grote zeggen en veenmos. Deze planten zorgen voor het ontstaan van laagveen. Gedroogd laagveen (turf) werd in de middeleeuwen gebruikt als brandstof. Met name vanuit de nabijgelegen plaatsen Blokzijl, Vollenhove en Zwartsluis, ontstond in de 17e eeuw een bloeiende handel in turf. De verveners baggerden het veen in stroken van circa 30 meter breed. Daar waar het veen weggehaald werd, ontstonden grachten, die trekgaten of weren genoemd werden. Tussen de weren liet men stroken land intact (de legakkers) om het uitgegraven laagveen op te laten drogen. Zo ontstonden de ribben. Om zoveel mogelijk turf te kunnen winnen, werden de legakkers zo smal mogelijk gehouden. De ribben waren daardoor echter kwetsbaar en verdwenen bij storm of hoogwater soms onder de waterspiegel. Zo ontstonden plassen die wieden werden genoemd. Nadat de winning van turf niet langer rendabel was, groeiden de weren geleidelijk dicht met allerlei planten. Door deze, voor voormalige turfwinningsgebieden kenmerkende verlanding, ontstaat drijvende grond. Op deze grond kun je lopen, hoewel de grond griezelig onder je voeten golft en trilt. Op het trilveen groeien uiterst zeldzame planten. Naarmate de bodem van het trilveen steviger is, groeien er ook struiken en bomen op en ontstaat een moerasbos. Bij ieder stadium van de verlanding, tot en met de vorming van het moerasbos, behoren specifieke planten en dieren. Ieder stadium van de verlanding is in de Wieden te vinden, waardoor de diversiteit aan (zeldzame) planten en dieren erg groot is.
Ella
