Onderkoeling
Op 4 maart 2004 is in samenwerking met Gert Jan van Mill in het clubhuis voorlichting gegeven over onderkoeling (hypothermie). Hieronder vatten we de belangrijkste feiten nog even samen.
Wat is onderkoeling?
- men spreekt van onderkoeling zodra de lichaamstemperatuur beneden de 35 graden C. komt.
- Onderkoeling treedt meestal sluipend op en niet alleen onder extreme condities.
- De eerste verschijnselen zijn:
- Koude ledematen - hevig rillen - soms is men snel geagiteerd
In een volgend stadium:
- wordt het slachtoffer suf en sloom
- het beoordelingsvermogen neemt af
- hij/zij gaat slechter presteren (lijkt op dronkenschap).
beneden de 32 graden C lichaamstemperatuur kan bewusteloosheid optreden. Het kan er op lijken (omdat de hartslag traag of afwezig is) dat het slachtoffer dood is.
Voorkomen van onderkoeling:
- Voldoende warme kleding in lagen over elkaar heen. Geen katoenen T-shirts etc. Wel Fleece, Thermo ondergoed en evt. wol. Goed neopreen pak of droog pak. In koude omstandigheden ook het hoofd en de handen bedekken. (Badmuts, of neopreen onder de helm).
- Ventilatie, zorg dat transpiratievocht van de huid weg kan. Indien dit niet kan, door gesloten pakken bijvoorbeeld in elk geval thermo onderlaag gebruiken.
- Draag altijd een goed zwemvest (en hou het aan!)
- Probeer je verblijf in het water zo kort mogelijk te houden, op zee door middels noodsignalen, reddingen, etc. snel gereed te worden, in wild water door naar de kant te zwemmen.
- Let op de eerste symptomen: Rillen, sufheid/geagiteerdheid, verward spreken, stijfheid.
Overleven in water:
- Ga alln zwemmen als de kant echt zeer dichtbij is (< 100 m.)
- Blijf stilliggen en verklein je oppervlak. Bij meerdere drenkelingen, kruip bij elkaar.
- Raak niet in paniek!
Wat doe je als iemand onderkoeld raakt:
- Horizontaal verplaatsen, als mogelijk hulp inroepen (112) en vermelden dat het om een onderkoelingslachtoffer(s) gaat.
- Reanimatie ABC: Ademhaling vrij. Bewustzijn checken. Circulatie controleren. Let goed op want de hartfunctie kan zeer slecht te vinden zijn!
- Wanneer ademhaling en/of circulatie ontbreken moet men direct beginnen met reanimeren (Hartmassage(15x) + Mond op mond beademing(2x)).
- Temperatuurisolatie:
Slachtoffer zo snel mogelijk tegen verder afkoelen afschermen. Kanokleding en zwemvesten etc. NIET verwijderen tenzij er een goede reden is om aan te nemen dat de kleding juist het afkoelen bevordert (kanokleding is in het algemeen bedoeld om ook in natte omstandigheden redelijk te isoleren!).
Leg een alu-deken op de grond en gebruik indien mogelijk wollen dekens, fleece kledingstukken o.i.d. om het lichaam in te pakken; de armen en benen apart.
Tenslotte het slachtoffer in de alu-deken pakken. Indien aanwezig mogen in de liezen en onder de oksels (gemproviseerde) warmte packs worden neergelegd. (bijv. waterdichte zakken gevuld met water uit thermosfles.) Vergeet vooral het hoofd niet in te pakken.
Een aanspreekbaar slachtoffer mag warme, gesuikerde, dranken innemen. NOOIT ALCOHOL GEVEN!
Het opwarmen van een onderkoelingpatint is eigenlijk werk voor professionals! (Een onderkoelingslachtoffer heeft, mits goed geholpen, veel kans op overleven. Hij/zij is pas dood als hij/zij warm en dood is.)
Voorzorgsmaatregelen bij het kanovaren:
- Ga nooit alleen op pad (groep liefst 3 of meer)
- Zorg voor goede kleding (laagjes, geen katoen zie boven)
- Zorg voor goede reddingsfaciliteiten - Iedereen: Aluminium deken en liefst een extra set droge kleding mee. - Op zee of groot water : Vuurpijlen, rooksignalen, marifoon (Kanaal 16 of DSC), stroboscooplicht. - Op wildwater: Werplijnen, (GSM in waterdichte zak) - Bij wildernis of zeer koude expedities: Extra faciliteiten (apparatuur, Thermometer die ook onder de 37 graden meet, dekens etc.) in base camp.
- Zorg dat je weet hoe je reddingen moet uitvoeren (oefenen!). Hoe korter iemand in het water ligt hoe kleiner de kans op onderkoeling.
Meer weten? WWW.KNRM.NL en WWW.EHBO.NL
de video die we hebben gedraaid kan worden geleend bij Cees Verhoef
